ՀՈՒՇ-ՑԵՐԵԿՈՒՅԹ՝ ՆՎԻՐՎԱԾ ՍՊԱՐՏԱԿ ԲԱԿՈՒՆՑԻ ԾՆՆԴՅԱՆ 60-ԱՄՅԱ ՀՈԲԵԼՅԱՆԻՆ

Հունիսի 14-ին Գորիսի Վ.Վաղարշյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի մեծ դահլիճում <<Միրհավ>> գրական ակումբի նախաձեռնությամբ տեղի ունեցավ հուշ-ցերեկույթ՝ նվիրված մեր հայրենակից մեծատաղանդ բանաստեղծ Սպարտակ Բակունցի ծննդյան 60-ամյա հոբելյանին:

Միջոցառումը բանաստեղծի մարդկային ու գրական կերպարն ամբողջացնելու փորձ էր՝ հուշազրույցների, մամուլում նրա անունն ու գործը հիշատակող անդրադարձների, գրքի տպագրությանը նվիրված ռադիոհաղորդումների, իր ապրած ժամանակի դառնաղետ եղելությունների ընդհանուր համապատկերի վրա: 

Օրվա խորհրդի մեջ ծավալվեց-թանձրացավ Սպարտակ Բակունց բանաստեղծի հոգևոր ներկայությունը՝ կյանքի կարճատև, բայց բովանդակալից ընթացքով, գեղարվեստական ինքնությամբ ու հազվագյուտ հոգեկերտվածքով: 

Նշեցինք գրական-հոբելյանական տարեդարձ, ցավոք, ոչ թե 60-ամյա բանաստեղծի հետ բաժակ բարձրացնելով ու նրան ստեղծագործական նոր հաջողություններ մաղթելով, այլ նրա մասին արդեն միայն հուշեր պատմելով ու հիշատակի խոսքեր ասելով:

ՐԱՖՖԻ / ԳԱՎԱՌԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔՆԵՐԻ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՈՒԹՅՈՒՆԸ

Կյանքը մեր գավառական քաղաքներում շատ նման է միմյանց, բավական է վերցնել մի քաղաքի երիտասարդությունը, և մյուսների մասին կստանանք համանման տեղեկություն:

Այստեղ ավելի պարզ կերպով աչքի է զարկում այն սթափումը, որ նշմարեցինք գյուղերում: Ամեն ինչ մի անհայտ խթանով ձգտում է դեպի նորը, դեպի ավելի վայելուչը: Տարակույս չկա, որ ամեն մի փոփոխություն կյանքի մեջ, որ ինքնուրույնաբար չէ ծագում նույնիսկ կյանքի փոքր առ փոքր և հաջորդաբար քաղաքակրթվելուց, այլ միանգամով ընդունում է ամեն ինչ դրսից և օրինակից — մի այսպիսի կապկությունը շատ անգամ կարող է ձգել և ծուռ ճանապարհի վրա: Այդ դեպքում քաղաքների վիճակի մեջ մեծ դեր է խաղում Թիֆլիսը:

Միայն մի քանի գավառական քաղաքներ ունեն արքունի գիմնազիաներ, մյուսները պրոգիմնազիաներ, իսկ մեծ մասը տարրական միջնակարգ դպրոցներ: Բացի հիշյալներից,համարյա բոլոր քաղաքներում հայերն ունեն իրանց ազգային կամ թեմական կամ ծխական դպրոցները: Վերջինները լցված են լուսավորչական հայերով միայն, օտարազգիներ,կաթոլիկ կամ բողոքական հայեր չեն ընդունվում: Արքունական դպրոցների մեջ նույնպես հայ աշակերտների թիվը մեծամասնություն է կազմում, կարելի է մոտավորապես ասել,որ 10 ուսանողից 9-ը հայ է: Բայց պետք է գիտենալ, որ ռուսական Հայաստանի քաղաքներից շատերի մեջ, որպես են` Հին-Նախիջևանը, Օրդուբադը, Շուշին, Գանձակ, Շամախի, Նուխի, Բաքու, Դերբենդ, մահմեդականները, եթե մեծամասնություն չեն կազմում, գոնե թվով հայերից շատ պակաս չեն, այսուամենայնիվ նրանց զավակները դպրոցների մեջ ամենաչնչին տեղն են բռնում: Կրոնական մոլեռանդությունն առաջնակարգ դեր է խաղում այստեղ:

ԵՐՎԱՆԴ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ - ԱՐՄԻԿ ԲԱԿՈՒՆՑ / «Ես վճռեցի անել այն, ինչ Սպարտակը չհասցրեց և ինչին, հավանաբար, ձգտում էր...»

Ռադիոհաղորդում մեր հայրենակից բանաստեղծ Սպարտակ Բակունցի եղբոր՝ Արմիկ Բակունցի և բանաստեղծի <<Հայացքների պայքար>> գրքի խմբագիր Երվանդ Պետրոսյանի մասնակցությամբ 

(Հարցազրույցի սղագրություն)

Ե.Պետրոսյան - Սպարտակի գիրքն արդեն տպագրվել է, և համոզված եմ` այս գրքի ու նրա հեղինակի մասին խոսք կլինի ոչ միայն ռադիոյով, ոչ միայն այսպես բանավոր, այլև մամուլում: Բայց անկախ դրանից, հիմա, սիրելի´ Արմիկ, խնդրում եմ մի քանի խոսք ասել քո եղբոր` Սպարտակի մասին՝ իբրև մարդու ու բանաստեղծի: Գիտեմ, հեշտ չէ քեզ համար խոսել քո բացակա եղբոր մասին, բայց, այնուամենայնիվ, եթե կարելի է, մի քանի խոսք նրա մասին:

Ա.Բակունց – Այո՛, սիրելի՛ Երվանդ, դու գիտես, թե ինձ համար որքան դժվար է այս հաղորդմանը մասնակցելը, մանավանդ, որ այն նվիրված է զոհված եղբորս: Բայց որքան ցավալի, նույնքան էլ ցանկալի է այս հնարավորությունն օգտագործել և նրան ներկայացնել ոչ որպես եղբոր, այլ որպես բանաստեղծի, որպես մարդու, որպես հայի:

ԱԿՍԵԼ ԲԱԿՈՒՆՑԸ 116 ՏԱՐԵԿԱՆ Է (տեսանյութ, լուսանկարներ)

Իմաստախոսությունն ասում է՝ <<Միլիոնավոր մարդկանցից, որ ժողովուրդ են կազմում, ծնվում է միայն մի հանճար, ապարդյուն անցնող միլիոնավոր ժամերից միայն մեկն է դառնում իրոք պատմական: Եվ դա մարդկության աստեղային ժամն է>>: Հայ ժողովրդի համար այդ աստեղային պահերից մեկն էլ 1899 թվականի հունիսի 13-ն էր՝ հայ արձակի բյուրեղային վարպետներից մեկի՝ Ակսել Բակունցի ծննդյան տեսլաժամը:

Օրերս լրացավ մեծանուն արձակագրի ծննդյան 116-ամյակը, որը Գորիսում նշվեց մեծ շուքով: Գրական տոնն այս տարի նշանավորվեց հիշարժան իրադարձությամբ. թանգարանի բակում Սյունիքի մարզպետի մեկենասությամբ տեղադրվեց գրողի կիսանդրին(քանդակագործ Մ.Ղուկասյան): Մարզպետ Ս.Խաչատրյանի, փոխմարզպետ Վ.Դավթյանի, Գորիսի քաղաքապետ Վ.Ադունցի, Գորիսի հոգևոր թեմի առաջնորդ Ահարոն քահանա Մելքումյանի և պաշտոնատար այլ անձանց անմիջական մասնակցությամբ էլ տեղի ունեցավ հուշարձանի բացման հանդիսավոր արարողությունը:

ԱԿՍԵԼ ԲԱԿՈՒՆՑԻ ԾՆՆԴՅԱՆ 116-ԱՄՅԱԿԻ ԱՌԹԻՎ ՀՈՒՆԻՍԻ 13-ԻՆ ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆՈՒՄ ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՇԱՐՔ / ժամանակացույց

11:00 - Ծաղկեդրման արարողություն Ակսել Բակունցի հուշարձանի մոտ

11:30 - Ակսել Բակունցի կիսանդրու բացման արարողություն գրողի տուն-թանգարանի բակում (քանդակագործ՝ Միքայել Ղուկասյան)

12:00 - Բակունցյան մոտիվներով գեղանկարների ցուցահանդես տուն-թանգարանի այգում (Գորիսի Գ.Պարոնյանի անվան արվեստի դպրոց, ՀՀ Գեղագիտության ազգային կենտրոնի Գորիսի մասնաճյուղ)

12:30 - Գեղարվեստական ցերեկույթ (<<Միրհավ>> գրական ակումբ)

13:00 - Երաժշտական կատարումներ (Գորիսի Գուսան Աշոտի անվան մշակույթի կենտրոն, Շառլ Ազնավուրի անվան երաժշտական դպրոց)

13:30 - Մատաղի հյուրասիրություն թանգարանի այգում

ԳՈՐԻՍԻ ՔԱՂԱՔԱՊԵՏԱՐԱՆ

ԱԿՍԵԼ ԲԱԿՈՒՆՑԻ ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆ

ԴԱՆԻԵԼ ԵՐԱԺԻՇՏ / Բայց և որքա՜ն գեղեցիկ էր կյանքը …

Իրիկնամուտին հասանք Գորիս: Սյունյաց սարերը մեզ դիմավորեցին սառնաշունչ ձյու­նա­խառը քամիով, իսկ տների տանիքների աղմուկը հրետակոծության ժամանակներն էին հիշեցնում: Հակառակ բնության խստության, Բակունցների ու Զադայանների ընտանիք­նե­րը մեզ ընդունեցին ջերմությամբ: Մինչև ուշ գիշեր վառարանի շուրջ նստած, հարցուփորձ էինք անում անցյալից, դժվար օրերից, երբ Գորիսի կապույտ երկինքը սևանում էր հարևան հան­րա­պե­տու­թյան տարածքից կրակված արկերից ու ռումբերից … Երբեք այդքան գեղեցիկ դեմ­քեր մի տեղ հավաքված չէի տեսել: (Սարոյանը Երևանում ուրախացել ու զարմացել էր հա­յերի բազմությամբ): Երևի փորձությունների ու հաղթանակների դրոշմն էր ստեղծում այդ տպա­վորությունը: Անսպասելի էր, բայց քաղաքը լուսավորված էր: Սարի լանջին թիկնած Վե­րի­շենը հունական ողբերգությունների ամֆիթատրոն էր հիշեցնում, իսկ այն, ինչ առավոտյան տե­սանք, իրական ողբերգության հետքերն էին` դպրոցի բակում հուշատախտակը նշում էր «գրադի» պայթած տեղը, ուր զոհվել էր բանաստեղծ Սպարտակ Բակունցը…