Ձեզ ենք ներկայացնում սփյուռքահայ ճանաչված մտավորական, ազգային, հասարակական, գրական, մշակութային ու եկեղեցական գործիչ, գրող, հրապարակախոս, մեծահամբավ բարերար, լոնդոնաբնակ Ասատուր Կիւզելեանի նոր, ուշագրավ հոդվածը՝ նվիրված Հայ Սփյուռքի պահպանման մշտապես արդիական խնդիրներին:
Սփիւռքահայ գաղթօճախները հազարամեակներու պատմութիւն ունին։ Հայաստանի մէջ տեղի ունեցած պատմական դժբախտ իրադարձութիւններու և տնտեսական աննպաստ պայմաներու բերումով, հարիւր հազարաւոր հայեր տարբեր ժամանակաշրջաններուն արտագաղթած՝ երբեմն ալ բռնագաղթի ենթարկուելով՝ տեղափոխուած են ու բնակութիւն հաստատած՝ աշխարհի տարբեր երկիրներուն մէջ։ Այդ է պատճառը որ այսօր գաղթօճախներ ունինք աշխարհի հինգ ցամաքմասերու բազմաթիւ երկիրներուն մէջ, ուր կը գործեն կրօնական, կուսակցական, բարեսիրական, կրթական, մշակութային, մարզական, հայրենակցական միութիւններ, հաստատութիւններ և կազմակերպութիւններ, որոնցմէ իւրաքանչիւրն ունի իր առանձին ծրագիր-կանոնագիրը և կ'աշխատի անկախ միւս կազմակերպութիւններէն։ Յիշեալ կազմակերպութիւնները կը կազմեն սփիւռքահայութեան առանձին օղակները։
Այդ գաղթօճախներուն մէջ կ'ապրին նաև մեծ թիւով հայեր, որոնք՝ թէև վերոյիշեալ կազմակերպութիւններէն որևէ մէկուն չեն պատկանիր, բայց նոյնպէս կը կազմեն սփիւռքահայութեան օղակները։ Դժբախտաբար այդ օղակներէն կազմուած շղթայ մը, այսինքն՝ սփիւռքահայութեան ամբողջութիւնը ներկայացնող մարմին մը գոյութիւն չունի։
Ահա թէ ինչո՞ւ, երբ լսենք «մենք սփիւռքահայերս», «սփիւռքահայութեան ձայնը», «սփիւռքահայութեան կամքը», «սփիւռքահայութեան ոյժը» և նման արտայայտութիւններ, հարց կու տանք. Ո՞վ է սփիւռքահայը, աւելի ճիշդը՝ ո՞վ իրաւունք ունի սփիւռքահայութեան անունով խօսելու։ Մեր ազգային կուսակցութիւննե՞րը առանձին-առանձին, մեր կուսակցութիւնները հաւաքաբա՞ր, մեր կուսակցութիւններն ու կազմակերպութիւնները միասնաբա՞ր, թէ՝ միասնականութենէ այրիացած՝ Հայաստանեայց եկեղեցին ...։
ՈՉ ՈՔ։