Հայ գոգոլագիտության մեջ միանգամայն նոր ու խորքային գնահատականի մի ծփանք էր Ա.Բակունցի «Ն.Գոգոլի «Տարաս Բուլբան» հոդվածը: Այն տպագրվել է որպես առաջաբան Ն.Գոգոլի «Տարաս Բուլբա» երկի հայերեն նոր հրատարակության (1934, Պետհրատ): Թարգմանիչը հենց ինքն էր` Ակսել Բակունցը:
***
«Տարաս Բուլբան», որի հայերեն առաջին լրիվ հրատարակությոունն ահա լույս է տեսնում, Նիկոլայ Գոգոլի նշանավոր երկերից է[1]: Իհարկե, Գոգոլը հանճարեղ հեղինակ է յուր «Մեռած հոգիներե պոեմով, բայց և այնպես, այս երկի մեջ ևս, թեև պակաս չափով, շողում է նրա բարձր հանճարը, նրա վառ երևակայությունը և պատմելու մեծ վարպետությունը: Կոզակների և Ուկրաինայի հին կյանքից գրած նրա մի շարք պատմվածքների և վիպակների մեջ ամենից հոյակապը «Տարաս Բուլբանե է, այս երկը, որ հիշեցնում է հին գուսանների հորինած զրույց, մեկն ուրկրաինական այն «դումաններիցե, որ փանդիռի նվագակցությամբ ալեմորուս ծերունիները պատմում էին Ուկրաինայի գյուղերում, երբեմն իբր չափածո և երբեմն` արձակ պատմվածքի ձևով:
Դեռևս Նեժինի գիմնազիայում, բարձր դասարանների աշակերտ Գոգոլը սիրում էր լսել պատմության առարկայի այն դասերը, երբ ուսուցիչը պատմում էր ուրիշ երկրների և, հատկապես, Ուկրաինայի Միջին դարերի պատմությունը: Հին օրերի եղելությունների մասին պատմում էր նաև հեղինակի հայրը` Վասիլիյ Գոգոլը, փոստի մի հասարակ ծառայող, բայց շառավիղը ազնվական մի տոհմի, որից շատ ներկայացուցիչներ իրենց թրադաշյունի զորությամբ փորձել էին լեհական շլյախտիչների, Ղրիմի թաթար խաների և Ցարգրադի[2] սուլթանի դեմ մղած արշավանքներում, որպես կոզակ զորագնդերի ատամաններ: