1935 թվականի մարտի 15–ին Մոսկվայում ծնվել է մեծահռչակ հայ ծաղրածու Լեոնիդ Ենգիբարովը։ Քչերը գիտեն, որ նա բացի հանճարեղ ծաղրածու լինելուց, գրել է նաև գեղեցիկ նովելներ:
Ենգիբարովի ծննդյան օրվա կապակցությամբ ներկայացնում ենք նրա նովելներից մի քանիսը:
ԱՂՋԿԱՆ, ՈՐԸ ԿԱՐՈՂԱՆՈՒՄ Է ԹՌՉԵԼ
Դու մի՛ վախեցիր։ Քեզ հետ երբեք ոչինչ չի պատահի, որովհետև դու երկու սիրտ ունես։ Եթե մի պահ նրանցից մեկը կանգ առնի, ապա կողքին կբաբախի երկրորդը։
Նրանցից մեկը տվել է քեզ քո մայրը։
Նա ի վիճակի է եղել այդ անել, որովհետև տասնինը տարի առաջ կարողացել է սիրել, սիրե՜լ… Մի՛ ծիծաղիր, շատ դժվար է սիրելը։
Իսկ երկրորդ սիրտը ես եմ քեզ տվել։ Պահի՛ր քո կրծքում իմ խենթ սիրտը։
Եվ ոչ մի բանից մի՛ վախեցիր։ Նրանք կողք-կողքի են, եթե կանգ առնի մի պահ մեկը, ապա կբաբախի երկրորդը։
Միայն թե ինձ համար մի՛ անհանգստացիր, ես թեթև ու հիանալի քայլում եմ երկրի վրայով, դա յուրաքանչյուրին է հասկանալի։
Իմ սիրտը քո կրծքում է:
ԱՆՁՐԵՎԱՆՈՑԸ
… Փոքր-ինչ լռելուց հետո աղջիկն ասաց. «Բայց մենք տեղ չունենք ապրելու, տուն չունենք»: Տղան ծիծաղեց և ասաց, որ ինքը անձրևանոց ունի, բոլորովին նոր, ու եթե կոճակը սեղմես, նա ինքն իրեն կբացվի։ Եվ անձրևանոցը հրաշալի տուն է, շատ հարմարավետ երկուսի համար։ ճիշտ է, այն պատեր չունի, բայց փոխարենը բավական է ձեռքը երկարել, և դուք կիմանաք, թե դրսում տարվա որ եղանակն է՝ օրինակ, անցե՞լ է գարունը, թե դեռ շարունակվում է։ Այնպիսի բնակարանով, ինչպիսին անձրևանոցն է, հարմար է ճանապարհորդել, հաճելի է լսել անձրևի ձայնը ու նաև… Բայց աղջիկը չհարցրեց, «նաև ինչ…» և հեռացավ մեկ ուրիշի մոտ, որը բոլոր հարմարություններով մեկ սենյականոց բնակարան ուներ, բայց, երևի, այնուամենայնիվ չուներ այդպիսի անձրևանոց, իսկ եթե անգամ ուներ, ապա, համաձայնեք, ինչի՞ համար է մարդուն երկու բնակարանը, չէ՞ որ դա ծիծաղելի է… Այժմ, շատ տարիներ անց, նա վերջապես հասկացել էր, թե դա ի՜նչ հրաշալի անձրևանոց էր՝ մի փոքրիկ պարաշյուտ, որից բռնվելով երկուսով, կարելի է թռչել-գնալ հեռու՜-հեռու՜, հատկապես անձրևոտ օրերին… Եվ նա թախծում է իր արդեն երեք սենյականոց բնակարանում, որովհետև ինչքան մեծ է բնակարանը, այնքան հեռու են իրարից նրանք, ովքեր ապրում են այնտեղ, և երբ անձրև է գալիս, նա պատրաստ է ներքև նետվել իր անձրևանոցը փնտրելու, բայց մի՞թե տասնհինգերորդ հարկից կճանաչես, թե որն է քո անձրևանոցը։ Իսկ եթե անգամ ճանաչես, ապա հայտնի էլ չէ, թե այսօր սարքի՞ն է արդյոք վերելակը։
ԱՍՏՂԱՅԻՆ ԱՆՁՐԵՎ
Ես քեզ աստղային անձրև կնվիրեմ։ Յուրաքանչյուր մարդու կյանքում լինում են աստղային անձրևներ՜ մաքուր ու զարմանալի, եթե ոչ օրեր, ապա գոնե հազվադեպ ժամեր՝ լի աստղային լույսով, կամ թեկուզև րոպեներ, նույնիսկ վայրկյաններ, լինում են, անպայման լինում են, հարկավոր է միայն վերհիշել… Հիշու՞մ ես, թե երբ ես դու կատարել ամենահպարտ արարքը… Օրն ու ժամը, երբ դու տեսել ես մարդուն, որը հետո դարձել է ամենասիրելին… Արվեստի հետ հանդիպումից ծնված հիացմունքի պահը… Վիշտն ու ցավը ցրող ծիծաղի երջանիկ րոպեները… Եվ մեր կյանքի շատ ու շատ՝ պայծառություն արձակող պահերը մարդիկ անվանում են աստղային։ Ես քեզ աստղային անձրև եմ նվիրում։ Նայի՛ր, նրա կաթիլները ես քեզ իմ ափերով եմ բերել։
ՔՈ ԴԵՄՔԸ
Քեզ նկարելու համար ես կընտրեմ կանաչ եղեգնյա շրջանակով հանդարտ անտառային լճակը և կսպասեմ, թե երբ կգա պայծառ սեպտեմբերյան առավոտը, և որ անպայման հաճելի բուրմունք արձակեն դաղձն ու սոճու փշերը։ Այդ ժամանակ էլ ես գործի կանցնեմ։ Սկզբում ես կնկարեմ աչքերդ, դրա համար ես հուլիսյան տաք երկնքի կապույտ պատառիկներ եմ պահել։ Կաղամախու արմատների մոտից ես մամուռի սև-կանաչավուն ցողուններ կհավաքեմ և զգուշությամբ կիջեցնեմ ջրի մեջ. դրանք քո թարթիչներն ու հոնքերը կլինեն։ Շրթունքներդ ես ջրաշուշանների մեծ պսակաթերթերով կշարեմ, իսկ նրանց բարակ կոթունները կուրվագծեն դեմքիդ օվալը, քո քիթն ու մազերը։ Քիչ էր մնում մոռանայի, դեմքիդ կենդանություն տալու համար ինչ-որ ջերմ երանգ է հարկավոր… Ջրի վրայով ես մասուրի նուրբ-ծիրանագույն սերմեր կսահեցնեմ։ Այսպես ավելի լավ է։ Հետո ես մի փոքրիկ մաքուր քար կվերցնեմ և զգուշությամբ շրջանակի վերին մասի մոտ կնետեմ։ Ջրի վրայով հազիվ նշմարվող ալիքներ կտարածվեն, դա քո ժպիտը կլինի։ Նկարը գրեթե պատրաստ է։ Նաև անտառային թռչունների ծլվլոցը կավելացնեմ, իսկ անկյուններում աշնանային սարդոստայնի մի քանի թելեր շաղ կտամ, դա նկարին հնամյա տեսք կտա… Փոքրիկ լճակից ես միայն ուշ աշնանը կհեռանամ, երբ նկարը ծածկվի բարակ սառցե շերտով, այդ ժամանակ էլ հնարավոր կլինի հանգիստ շունչ քաշել։ Գարնանը դու կգաս անտառ ձնծաղիկ հավաքելու և կտեսնես քեզ լճում։ Մի՛ զարմացիր. «Ո՞վ է սա արել»: Այդ ես եմ։ Այժմ քեզ ամեն ինչ հասկանալի՞ է:
Комментариев нет:
Отправить комментарий