13.07.2017

ԿՈՄԻՏԱՍԻ ԹԱՇԿԻՆԱԿԸ

Սա այն դեպքն է, երբ երկու հոգի, երբեք միմյանց չտեսած, միացած են հոգևոր անխզելի կապով:
Եղիշե Չարենցն ու Կոմիտասը երբեք չեն հանդիպել: Մեկն Արևելահայաստանում է արմատներ գցել, մյուսը՝ Արևմտահայաստանում, ու վերընձյուղել ազգի ամենանվիրական, գերագույն արժեքը՝ հոգևոր զարթոնքը, զտել ցեղի գենը, մաքրել նրա միտքը, սրբագրել ապագան:
Չարենցն ու Կոմիտասը երբեք չեն հանդիպել, բայց Պոետը պաշտում էր Վարդապետին: Նա իր «Ռեքվիեմում» զուգահեռներ է անցկացնում իր Աբգար հոր ու Կոմիտաս վարդապետի միջև: Իսկ Ջոտտոն հենց այդպես էլ նկարել է Պոետին՝ գլուխը հակած Կոմիտասի հանգչող լուսեղեն դեմքին՝ սգավոր, դժգույն ու որբացած:
1936-ն էր. կտակի համաձայն՝ Կոմիտասի մարմինը զմռսած դագաղով Փարիզից բերում են Երևան: Իսկ Չարենցը, հիվանդ ու հալածված, տնային բանտարկության էր դատապարտված: Կոմիտասին շրջապատող խուռն ամբոխը հանկարծ լուռ ու հնազանդ հետ է քաշվում. դագաղից քիչ հեռու Չարենցն էր կանգնած: Կոմիտասին նա այդպես էլ ողջ չտեսավ, ապրեց՝ ոգեշնչված ու հիացած նրա հանճարով, ու հիմա իր առջև նրա զմռսած դագաղն է: Չարենցը համրաքայլ մոտենում է ու համբուրում Կոմիտասի դագաղը: Պոետը ծաղկեպսակներից մեկից մոմե կապտաթույր ծաղիկ է պոկում ու իր հետ տուն բերում՝ որպես կոմիտասյան մասունք, հյուլե՝ նրա խնկարկված հիշատակից: Այդ ծաղիկը հիմա Չարենցի տուն-թանգարանում է՝ Կոմիտասին նվիրված անկյունում, իսկ վերևում՝ պատին, Ջոտտոյի նկարն է՝ երկու հանճարեղ գլուխներ՝ հանգչող Կոմիտասն ու իր մոտալուտ մահը տեսնող Չարենցը:

08.07.2017

«Ցավդ ինչպե՞ս պատմեմ». հուշ-ցերեկույթ՝ նվիրված ԱԿՍԵԼ ԲԱԿՈՒՆՑԻ մահվան 80-րդ տարելիցին

Լրացավ Ակսել Բակունցի մահվան 80-րդ տարելիցը: Հուլիսի 8: Օր, որ սև ժապավենով պատմության մեջ արձանագրեց Բակունցի գնդակահարության դառնաղի փաստը՝ հավերժորեն մխեցնելով սերունդների սրտերը և ստիպելով գլուխ խոնարհել ամենալուսավոր, ամենապայծառ, «արցունքի պես ջինջ» գրողի եղերական տառապանքի ու հիշատակի առջև…
Տարելիցի առթիվ գրողի տուն-թանգարանում Գորիսի պետական համալսարանի ՀՀՄ ֆակուլտետի և «Միրհավ» գրական ակումբի նախաձեռնությամբ կազմակերպվել էր հուշ-ցերեկույթ՝ «Ցավդ ինչպե՞ս պատմեմ» խորագրով: 
Ներկաները ծաղիկներ դրեցին Ակսել Բակունցի հուշարձանին և թանգարանի բակում տեղադրված խաչքար-հուշակոթողին, ապա ունկնդիր եղան Բակունցի կյանքի վերջին գիշերվա սարսռազդու ապրումները խտացնող գեղարվեստական կոմպոզիցիային: Թերթ առ թերթ, իբրև հիշողության պատրանքներ, բացվեցին Բակունցի կյանքի դրամատիկ էջերը: Հնչեցին Համո Սահյանի, Քաջիկ Դորունցի, Ալբերտ Իսաջանյանի, Լևոն Սահակյանի բանաստեղծությունները, ինչպես նաև Չարենցի անզուգական քերթվածները՝ գրված 1935-1937 թվականների ընթացքում, երբ նա և ստալինյան մղձավանջով անցնող գրչակից ընկերներն ապրում էին իրենց կյանքի «արյունալիճ կեսօրվա» վերջին պահերը: